Zadatek a zaliczka przy kupnie mieszkania – czym się różnią?

Pojęcie zaliczki nie jest równoznaczne z zadatkiem, a różnica pomiędzy nimi sprowadza się do funkcji, jakie prawo nadaje obu tym instytucjom prawnym. Obydwie, to kwoty wpłacane na poczet wykonywanej w przyszłości usługi, zadatek ma charakter bezzwrotny, w przeciwieństwie do zaliczki.

Zarówno zadatek jak i zaliczka to kwoty wpłacane na poczet wykonywanej w przyszłości umowy . Różnice pomiędzy nimi pojawiają się wówczas, jeżeli z jakiejś przyczyny umowa nie zostanie zrealizowana.

Zadatek w szerokim rozumieniu oznacza sumę pieniężną , którą jedna osoba daje drugiej przy zawarciu umowy. Kupujący , który wręczył zadatek, a następnie nie chce zawrzeć przyrzeczonej umowy, straci go. Natomiast, gdy od zawarcia umowy uchylać się będzie sprzedający, to kupującemu należeć się będzie zadatek w podwójnej wysokości, tj. otrzyma zwrot wpłaconej tytułem zadatku kwoty plus dodatkowo jednokrotną równowartość zadatku. Oznacza to, że zadatek stanowi pewnego rodzaju odszkodowanie na wypadek, gdy zawarta (przyrzeczona) umowa nie została wykonana.

W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała. Od stron zależy, czy z zadatkiem będzie związana bezpośrednio funkcja zabezpieczenia świadczenia należnego wierzycielowi w przypadku nie wywiązania się z zawartej umowy, czy będzie pełniło funkcję odstępnego. Innymi słowy w braku odmiennego zastrzeżenia umownego zadatek stanowi pewnego rodzaju odszkodowanie na wypadek, gdy zawarta umowa nie została wykonana.

Przyjęte jest, że zadatek powinien wynosić nie więcej niż 20% pełnej kwoty.

Natomiast zaliczka zostaje zaliczona na poczet przyszłych świadczeń, które wynikają z umowy zawartej między stronami umowy i nie stanowi, tak jak zadatek, formy zabezpieczenia wykonania umowy, a jedynie część ceny. Jeżeli zatem strony ustaliły, iż w umowie kupujący wręczył zaliczkę, to druga strona umowy nie może jej zatrzymać. Jeżeli umowę rozwiążą obie strony, wówczas zwracają sobie wzajemne świadczenia, czyli zaliczka wraca do konsumenta. Do zaliczki nie stosuje się więc, zasad dotyczących przepadku zadatku lub obowiązku jego zwrotu w podwójnej wysokości.

Jeżeli ubiegasz się o kredyt hipoteczny a zbywca wymaga wpłaty zadatku to zagwarantuj sobie zapis umożliwiający odstąpienie od transakcji bez konieczności zwrotu zadatku gdyby bank jednak odmówił Ci udzielanie finansowania .